.

.

Rana e Hedhun rrezikon të mos jetë e mbrojtur

Zjarrëfikëset të vjetëruara dhe me defekte të rënda 

Ilda Hoxha dhe Atdhe Mulla
Pas disa ditësh të tëra luftë me flakët, mëngjesin e 31 korrikut, Shëngjini u zgjua në qetësi. Zjarri që përfshiu këtë zonë la pas hektarë të mëdhenj toke të shkrumbuara dhe drurë pishash të djegura, duke shkaktuar panik mes qytetarëve dhe një dëm të konsiderueshëm për mjedisin. 
Në rubrikën “Përmes Fotografive”, fotografi Atdhe Mulla dhe gazetarja Ilda Hoxha sjellin pamjet e shkatërrimit që zjarri la pas në zonën e “Ranës së Hedhun” në Shëngjin.

Banorët: Mund të ndodhte një katastrofë e madhe

Për Pashukun dhe familjen e tij, zjarri masvi që përfshiu Shëngjinin, solli frikë dhe panik. 

“Kur kanë qenë duke u djeg shtëpitë dhe njerëzit ka ardhur një aeroplan. Më erdhi më shumë keq prej fëmijëve, që duhet të dilnin jashtë, duke u djeg pisha e të gjitha. Kjo punë po ndodh shpesh. Pse do vijnë turistët këtu? Turistët vijnë për pushime, nuk duan flakë e tymnajë. 

Zjarri më ka ardhur deri te shtëpia, është djeg deri afër shtëpisë ku jetoj. Dola nga shtëpia, më pas kanë ardhur zjarrfikësit dhe ushtria”, thotë Pashuk Nuredini. 

Një tjetër banor thekson se me ndërhyrjen e strukturave u parandalua një katastrofë më e madhe.

 

“Ndodhi zjarri, por tani u rikthye çdo gjë në normalitet, nuk ka asnjë lloj problem. Mendojmë ishalla nuk ndodh më ndonjë gjë më tepër. Mund të ndodhte një katastrofë e madhe, por me ndërhyrjen e strukturave u shua zjarri”, tregon Kola, banor në zonën e “Ranës së Hedhun”.

Pronarët e hoteleve: Rrezikojmë sezonin, gushti ishte plot me rezervime

Flakët që përfshinë pyjet në Shëngjin prekën gjithashtu disa hotele në zonën e “Ranës së Hedhun”. Pas zjarrit masiv, këto hotele u boshatisën nga turistët dhe pronarët e tyre shprehen të shqetësuar se kjo situatë mund të ndikojë negativisht në planifikimin e pushimeve të gushtit, duke i bërë turistët të shqyrtojnë mundësinë e anulimit të rezervimeve.
 

“Turistët ikën, ishte gjendje shumë e vështirë. Jemi të frikësuar tani, mos humbim gushtin, sepse e kemi plot me rezervime. Po bëjmë lyrjet dhe rregullimet vetë sa më parë, se ndryshe u ‘dogjën’ për këtë vit. Në gusht kemi punën më të madhe”, thotë administratori i një hoteli.

Ambientalisti Olsi Nika: Djegia e pyllit në Shëngjin zhbën një habitat të rëndësishëm

Eksperti i mjedisit, Olsi Nika thekson se zjarret në zonën e “Ranës së Hedhun” janë të shkaktuara nga njeriu dhe jo nga faktorë natyrorë. Sipas tij, këto zjarrvënie të qëllimshme, që në shumicën e rasteve ndodhin për të krijuar hapësira të reja për ndërtim, kanë sjellë një rrezik të madh për mjedisin dhe zonat e mbrojtura.

“Në ndryshim nga vendet e tjera të rajonit që ne kemi fqinj, Shqipëria bën vetëm regres në këtë pikëpamje, sepse zjarret në bregdet nuk vijnë nga natyra. Janë zjarre të qëllimshme të vëna nga dora e njeriut përgjithësisht për të krijuar hapësira të reja për ndërtim. Me mënyrën që kanë gjetur, t’i vendosin një zjarr dhe pastaj të krijojnë hapësira për zhvillim”, argumenton Nika.

 

 

Eksperti sqaron se sipas ndryshimeve të bëra, nëse një zonë e caktuar mjedisore dëmtohet dhe nuk përfaqëson më vlera për ruajtjen e natyrës, ajo mund të hiqet nga lista e Zonave të Mbrojtura. 
Ambientalisti shprehet se djegia e kësaj sipërfaqeje ka shkatërruar përfundimisht një habitat prioritar për direktivat e Bashkimit Europian. 
“Rana e Hedhun’ përfaqëson një nga zonat e mbrojtura mjaft interesante. Është një dunë apo përfaqësim i dunave ranore të stabilizuara, pak kemi në Mesdhe dhe në Shqipëri ca më pak. Me djegien e pyllit të pishave zhbën në mënyrë përfundimtare një habitat mjaft të rëndësishëm, që është edhe habitat prioritar për direktivat e Bashkimit Europian”, thekson ai. 
 

Zjarri në Shëngjin, Bashkia ende pa një bilanc për dëmet

Pavarësisht se qyteti i Shëngjinit ishte në prag të katastrofës, dëmet e mëdha në banesa dhe në njerëz u shmangën. Megjithatë, për fat të keq, kurora e gjelbër në kodrat përreth është shkrumbuar plotësisht. Bashkia e Lezhës ende nuk ka një bilanc të plotë të dëmeve. Në lidhje me këtë katastrofë natyrore, kryebashkiaku i Lezhës, Pjerin Ndreu, theksoi se kjo ka qenë një nga situatat më të vështira që ata janë përballur.
“Ka qenë një rrezik shumë i madh për shkak të një percipetimi të jashtëzakonshëm, për shkak të erës së fortë, disa vatrave të vogla, po që u bënë të mëdha. Nuk ka pasoja në njerëz, nuk ka pasoja materiale të rënda”, tha Ndreu.
 
 

KLSH: Mungojnë kapacitetet njerëzore dhe teknike për të përballuar zjarret

raport auditimin e publikuar në vitin 2022, Kontrolli i Lartë i Shtetit evidentonte se niveli qendror dhe lokal nuk ka kapacitetet njerëzore dhe teknike për t’iu përgjigjur nevojave. 
Veç kësaj rezulton që edhe pse shumica e bashkive kanë zjarrfikëse dhe në gjendje pune disa prej tyre janë tejet të vjetra. Mjetet në disa raste rezultojnë të viteve ’60, ndërkohë është sjellë në vëmendje edhe mungesa e helikopterëve.
 
 

“Niveli qendror dhe lokal nuk ka burimet njerëzore dhe teknike të mjaftueshme për reagim ndaj situatave emergjente/zjarret. Nga 61 Bashki në shkallë Republike, janë marrë të dhëna në 55 prej tyre, në të cilat raportohen 152 zjarrfikëse”, thuhet në raportin e KLSH-së.

Më tej në këtë raport theksohet se: “Nga këto 131 në gjendje pune, 8 me defekte të vogla, 3 me defekte të konsiderueshme, 10 jashtë përdorimit dhe 36 të pa targuara (pa dokumentacion). Shumë nga zjarrfikëset në dispozicion janë të vjetruara (disa që datojnë nga vitet gjashtëdhjetë), janë në gjendje të keqe dhe nuk janë të ndërveprueshme sepse janë dhuruar nga vende të ndryshme”, thuhet në raportin e KLSH”.