Qendra e verifikimit të fakteve, Faktoje prezantoi të mërkurën, 12 shkurt, përpara përfaqësuesve të Bashkisë Vlorë, Këshillit Bashkiak, gazetarëve lokalë dhe shoqërisë civile, gjetjet e raportit mbi “Transparencën dhe mbajtjen e premtimeve”, pas monitorimit të kryer në harkun kohor të një viti mbi punën e kësaj bashkie.
Pjesë e monitorimit për vitin 2024 ishin 10 bashki; Shkodra, Lezha, Elbasani, Korça, Dibra, Durrësi, Vlora, Fieri, Kavaja dhe Saranda.
Monitorimi bazohet në dy elementë kryesorë: niveli i transparencës së pushtetit vendor, si dhe përmbushja e premtimeve elektorale. Nisur nga ky monitorim, transparenca për Bashkinë Fier, matur përmes 16 indikatorëve që derivojnë nga kuadri ligjor vendas, arriti nivelin 68.75% duke u renditur e shtata mes 10 bashkive të monitoruara.
Analiza ka treguar se nga 40 premtime elektorale të verifikuara për këto 10 bashki, vetëm 5 janë mbajtur plotësisht, 14 janë përmbushur pjesërisht, ndërsa 21 premtime nuk janë realizuar. Kjo do të thotë se 52% e premtimeve të monitoruara kanë mbetur të pambajtura.
Në rastin e Bashkisë Vlorë, niveli i transparencës për këtë periudhë i Bashkisë së Vlorës ka arritur nivelin 75%.
Gjatë diskutimit me antarët e këshillit bashkiak u theksua disa herë se njoftimet per mbledhjet e këshillit dhe komisioneve, edhe pse janë publikuar në faqet e rrjeteve sociale të Bashkisë së Vlorës, ka munguar publikimi në faqen ëeb që është detyrim ligjor, ndaj dhe ky indicator i transparencës është konsideruar i papërmbushur.
Ndërkohë, nga 4 premtime të monitoruara në dy vitet e fundit, 2 premtime janë kategorizuar si të pambajtura dhe 2 të tjerë pjesërisht të mbajtura.
Ndërtimi i terminalit interurban të autobusave dhe kijimi i qendrave ditore për moshën e tretë në secalin rajon të qytetit si dhe ngrotja e një mense sociale bashkiake për shtresat në nevojë janë premtimet e kryebashkiakut Ermal Dredha të cilat kanë rezultuar të papërmbushura deri tani.
Sa i përket premtimit për rikualifikimin e tregjeve të qytetit dhe shtimit të koshave dhe atij për hapsirave të dedikuara për grumbullimin e mbetjeve urbane, janë konsideruar si pjesërisht të mbajtura.
Prapavijë
Gjatë pesë viteve të fundit, bashkitë në Shqipëri kanë bërë hapa përpara në rritjen e transparencës, duke publikuar programet dhe duke ndarë më shumë informacion me qytetarët. Megjithatë, puna çalon kur bëhet fjalë për mbajtjen e premtimeve të kryebashkiakëve pas fushatave elektorale.
Premtimet janë monitoruar duke përdorur një metodologji që përfshin analizën buxhetore, monitorimin e prokurimit publik dhe vëzhgimet në terren. Disa nga indikatorët kryesorë të transparencës janë: programi i transparencës, konsultimi publik dhe zbatimi i ligjit për të drejtën e informimit.
Për periudhën 2019-2024, qendra Faktoje ka verifikuar 135 premtime të bëra nga kryebashkiakët nga veriu në jug të vendit. Analiza tregon se 76 premtime kanë mbetur të pambajtura, 34 janë përmbushur pjesërisht, dhe vetëm 25 janë realizuar plotësisht.
***
Faktoje është një organizatë e pavarur mediatike që ofron shërbimin e verifikimit të fakteve dhe që është pjesë e International Fact Checking Network (IFCN) si dhe European Fact-checking Network (EFCSN).
