Pretendimi: Kjo video tregon nobelistin italian Carlo Rubbia duke mohuar ndryshimin e klimës
Verdikti: Mungon konteksti
—————————————————————-
Një video e fituesit të çmimit Nobel për fizikë, Carlo Rubbia, po shpërndahet në rrjete sociale për të pretenduar se ndryshimi i klimës i shkaktuar nga njeriu nuk ekziston.
Faktoje gjeti videon e plotë të fjalimit të Rubbia në Senatin italian në vitin 2014.
Në video Rubbia thotë: “Nga viti 2000 deri në 2014 temperatura e tokës nuk u rrit; është ulur me 0.2 gradë. Ne nuk kemi vërrejtur ndonjë ndryshim të rëndësishëm klimatik në 15 vitet e fundit”. Kjo deklaratë bazohet në të dhënat e disponueshme në atë kohë që kishin ngjallur interes madje edhe në media, aq sa fenomeni ka dhe një faqe në wikipedia me titullin ‘hiatusi i ngrohjes globale’.
Megjithëse shkalla e saktë e luhatjes së temperaturës ndryshon midis shumë matjeve të disponueshme, deklarata mbështetet nga fakti se temperatura e planetit ka mbetur pothuajse gjithmonë më e ulët se ajo e vitit shumë të nxehtë 1998. Të paktën deri në vitin 2014, që shënoi vitin më të nxehtë të regjistruar ndonjëherë që kur kanë nisur matjet. Ky rekord – siç mund të shihet nga grafiku i mëposhtëm i NASA – më pas u kalua nga viti 2015 dhe 2016.
Temperatura mesatare vjetore 1880-2021
Pra, është e qartë se ngadalësimi i ritmit të ngrohjes nuk dëshmon se klima e planetit nuk po ndryshon. Periudha nën shqyrtim, 14 vite, është shumë e shkurtër për të qenë domethënëse për klimatologjinë, pasi disiplina mbështetet në vëzhgime 30-vjeçare. Çdo matje 30-vjeçare e temperaturës që përfshin periudhën 1998-2014 do të tregojë se Toka po ngrohet. Ky dallim është aq i rëndësishëm sa artikulli i Administratës Kombëtare amerikane Oqeanike dhe Atmosferike (NOAA), i cili trajton “pauzën” në ngrohjen globale, është ndryshuar disa herë për të shmangur keqkuptimet.
Rubbia në fillim të fjalimit të tij thotë gjithashtu: “Klima e tokës ka ndryshuar gjithmonë.” Ai shpjegon se Hanibali nuk do të kishte mundur kurrë të kalonte Alpet me elefantë nëse temperatura mesatare në atë kohë nuk do të kishte qenë dukshëm më e lartë se ajo e vitit 2014.
Ky fenomen njihet si “Periudha e ngrohtë romake” dhe është pjesë e një serie të madhe luhatjesh klimatike që prekën planetin në periudhën e Holocenit, e cila vazhdon edhe sot, nga nisja e saj 12 mijë vjet më parë. Periudha në fjalë nuk ishte më e ngrohtë se sot në nivel global. Temperaturat më të larta prekën vetëm disa rajone të botës.
Pra, këto ndryshime nuk e mohojnë se ngrohja globale, e cila ka vazhduar që nga fundi i viteve 1800, shkaktohet nga veprimtaria e njeriut. Rubbia e thotë vetë se “ka patur një ndryshim në temperaturë që është konsideruar disi si prania e njeriut. Të mos harrojmë se kur kam lindur [më 1934] popullsia e Tokës ishte 3.7 herë më e vogël se sa është sot. Dhe konsumi i energjisë primare është rritur 11 herë në jetën time”.
Konsensusi shkencor mbi antropogjenezën (origjinën njerëzore) e ngrohjes globale ka qenë prej kohësh shumë i gjerë. Në vitin 2021 verdikti zyrtar i raportit të Panelit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike (IPCC) ishte se ndryshimi i klimës është “pa dyshim” i shkaktuar nga veprimtaria njerëzore.
Edhe nëse disa nga fjalitë e fizikantit të nxjerra nga konteksti mund të japin përshtypjen se Rubbia mohon ekzistencën apo antropogjenezën e ndryshimeve klimatike, fjalimi i plotë bën të qartë se në realitet ai pajtohet me 99.9% të komunitetit shkencor: Kriza klimatike ekziston dhe përgjegjësia është e qenieve njerëzore.
Mendimi i Rubbia është i dukshëm në pasazhe si ai kur ai thotë: “Sot ndryshimi i klimës dhe CO2 është një rritje eksponenciale që nuk ka shfaqur as tendencë për t’u ulur.” Gjithashtu, në fjalën përmbyllëse të tij ai deklaron: “Nëpërmjet inovacionit teknologjik dhe nëpërmjet zhvillimit të ideve të reja mund të çohet përpara programi. Problemi është bllokimi i emetimeve të CO2; kjo mund të bëhet duke përdorur gaz natyror pa emetim CO2. Dhe ne kemi eksperimente që po bëjmë, të cilat tregojnë se kjo mund të bëhet. Pse nuk ka njeri që merret me këtë? Zoti ministër? Do të doja ta dija këtë”.
