Pretendimi: Kelatimi i metaleve të rënda nga trupi mund të kurojë simptomat e autizmit.
Verdikti: E paprovuar
————————————————————–
Në rrjete sociale, përfshi ato shqipfolëse, po qarkullon pretendimi se “terapia e kelatimit” mund të kurojë ose zvogëlojë ndjeshëm simptomat e autizmit.
Kelatimi është një procedurë që funksionon për të hequr metalet e rënda si zhiva nga trupi nëpërmjet konsumit oral ose injektimit intravenoz të substancave të ndryshme kimike që lidhen me metalet në trup për t’u nxjerrë nëpërmjet urinës. Substancat e përdorura ndonjëherë përbëhen nga acidi etilendiaminetetraacetik dinatriumi (EDTA), acidi dimerkaptosukcinik (DMSA) ose acetati i leuprolidit. Edhe pse kushdo mund të bëjë terapi kelatimi, ajo nuk rekomandohet për fëmijët me probleme të mëlçisë dhe veshkave.
Ekziston një hipotezë se individët me çrregullim të spektrit të autizmit kanë nivele më të larta të metaleve të rënda toksike në sistemet e tyre sesa bashkëmoshatarët e tyre. Megjithatë, kjo hipotezë është e pavërtetuar. Është sugjeruar, por nuk është provuar, që ashpërsia e autizmit lidhet drejtpërdrejt me sasinë e metaleve të rënda toksike në sistemin e individit. Prandaj, teoria që qëndron pas kelatimit është se heqja e metaleve do të zvogëlojë ndjeshëm simptomat e autizmit.
Kelatimi është miratuar për të trajtuar pacientët me helmim nga metalet e rënda, por nuk është miratuar për pacientët me sëmundje dhe çrregullime të tjera. Kelatimi ka dobi në trajtimin e gjendjeve specifike, siç është helmimi nga plumbi. Në këto kontekste, kur toksiciteti dokumentohet, kelatimi mund të ndihmojë në uljen e niveleve toksike të substancave brenda trupit. Megjithatë, nuk ka lidhje të provuar midis toksicitetit të metaleve të rënda dhe autizmit.
Disa kompani përpiqen të shesin ilaçe të ndryshme kelatimi pa recetë si shtesa dietike ose si një ilaç pa recetë për individët me autizëm, por Administrata amerikane e Ushqimit dhe Barnave (FDA) i ka paralajmëruar kompanitë të mos e bëjnë këtë pasi është e rrezikshme dhe e paligjshme. Rreziku i marrjes së ilaçeve të kelatimit pa recetë për një diagnozë të verifikuar (p.sh., helmim nga plumbi) mund të rezultojë në efekte anësore serioze.
Njësoj, në faqen e Shërbimit Shëndetësor Kombëtar (NHS) britanik terapia e kelatimit listohet si një trajtim që nuk rekomandohet për autizmin, specifikisht si trajtim për autizmin që është i rremë ose mund të jetë i dëmshëm.
Qendra Kombëtare për Mjekësi Plotësuese dhe Alternative (NCCAM) ka deklaruar se përdorimi i kelatimit për sëmundje dhe çrregullime të pamiratuara ka çuar në afërsisht 800 mijë vizita mjekësore çdo vit, duke e shtuar ngarkesën në sistemin mjekësor. Në vitin 2008, një projekt kërkimor në shkallë të gjerë mbi përdorimin e kelatimit për të trajtuar fëmijët autikë u ndalua për shkak të rreziqeve që shoqëroheshin me të.
Një studim i vitit 2015 që përfshiu 77 fëmijë autikë gjeti se “nuk ka prova që sugjerojnë se raunde të shumta të DMSA [terapia e kelatimit] orale kanë pasur efekt në simptomat e [autizmit].” Më tej, “duke pasur parasysh raportet e mëparshme të ngjarjeve të padëshiruara serioze, të tilla si hipokalcemia, dëmtimi i veshkave dhe vdekja e raportuar, rreziqet e përdorimit të kelatimit për Çrregullimin e Spektrit Autik aktualisht i tejkalojnë përfitimet e provuara.”
Në 23 gusht 2005, 5-vjeçari autik Abubakar Tariq Nadama vdiq ndërsa i nënshtrohej terapisë së kelatimit në klinikën e Dr. Roy Kerry, në Pennsylvania, ShBA.
Atij iu dha një injeksion me Disodium EDTA dhe ai pësoi arrest kardiak menjëherë pas kësaj. Një autopsi zbuloi se shkaku i vdekjes ishte mungesa e kalciumit në gjak si rezultat i trajtimit. Hetuesit arritën në përfundimin se Dr. Kerry kishte përdorur lëngun e gabuar. Nëse ai do të kishte përdorur Kalcium Disodium EDTA, ai do të kishte qenë i padëmshëm.
