Pretendimi: Bashkimi Europian skualifikon qeverinë shqiptare nga Ministeriali i Energjisë si pasojë e skandaleve dhe aferave të Ministres së Energjisë Belinda Balluku
Verdikti: Mungon konteksti
————————————————————————-
Në 23 dhjetor 2025, mediat shqipfolëse (link, link, link, link) raportuan se Bashkimi Evropian skualifikoi Shqipërinë nga Ministeriali i Komunitetit të Energjisë. Si arsye për këtë masë penalizuese këto lajme përmendin skandalet e ministres së Infrastrukturës dhe Energjisë Belinda Balluku si dhe projektin për ndërtimin e një TEC në Roskovec apo marrëveshjen për prodhimin e energjisë nga TEC-e lundruese të ankoruara në Vlorë.
Artikujt i referohen një vendimi të datës 18 dhjetor të Këshillit Ministerial të Komunitetit të Energjisë, një organizmi ndërkombëtar që bashkon prej vitit 2005 Bashkimin Evropian dhe 9 vende fqinje kandidate ose kandidate potenciale për në BE, për të krijuar një treg të integruar rajonal të energjisë bazuar në një kuadër ligjërisht të detyrueshëm. Vendet antare, mes tyre dhe Shqipëria janë zotuar që të ndjekin rregulloret e përbashkëta të Bashkimit Evropian në sektorin e energjisë edhe pa qënë vend anëtar i BE-së. Monitorimi i strukturave të Komunitetit të Energjisë shërben si një mundësi për të vlerësuar zbatimin e zotimeve të marra nga vendi ynë në sektorin e energjisë dhe mjedisit në kuadër të integrimit në tregun e përbashkët evropian dhe është i lidhur ngushtësisht me integrimin në Bashkimin Evropian.
Faqja e parë e vendimit
Megjithatë, në dokumentin 2-faqësh nuk deklarohet se Shqipëria është përjashtuar nga ministeriali, mbledhja e ministrave të energjisë së vendeve antare të Komunitetit të Energjisë. Njësoj, aferat për të cilat Balluku akuzohet nga SPAK nuk përmenden në vendim.
Në vendim konstatohet mosrespektimi nga ana e Shqipërisë i detyrimeve të lindura nga 31 dhjetori 2023, si pjesë e Traktatit të Komunitetit të Energjisë, duke mos adoptuar dhe aplikuar një sërë direktivash lidhur me rregullat e përbashkëta për tregun e brendshëm të elektricitetit, përgatitjen për emergjenca në sektorin elektrik, dhe hartimin e një numër udhëzuesish.
Më konkretisht, Rregulloren (BE) 2019/941 — Përgatitja ndaj rrezikut në sektorin e energjisë elektrike, dhe Rregulloren (BE) 2017/2196 – Kodi i Rrjetit për Emergjencën dhe Restaurimin e Energjisë Elektrike (NC ER), të cilat përcaktojnë një paketë masash të detyrueshme për shtetet anëtare me qëllim garantimin e funksionimit të sigurt të sistemit elektronik në gjendjen e emergjence, blackout-i dhe restaurimi.
Vendimi urdhëron Shqipërinë të marrë masat e duhura për të ndrequr shkeljet e identifikuara dhe të raportojë rregullisht në sekretariat në lidhje me masat e marra deri në korrik 2026, si një afat kur mund të ndërmerren masa të mëtejshme ndaj vendit tonë.
Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë lëshoi një deklaratë për mediat më 24 dhjetor ku hidhte poshtë pretendimet se Shqipëria ishte përjashtuar nga Komuniteti i Energjisë.
“Diskutimet e zhvilluara së fundmi kanë qenë vetëm në nivelin e Sekretariatit të Energjisë, një strukturë teknike e krijuar posaçërisht për të asistuar vendet jo-anëtare dhe nxitur zhvillimin e sektorit energjetik në linjë me standardet e vendeve te BE,” deklaroi MIE. “Gjatë mbledhjes së Sekretariatit të Energjisë të mbajtur javën e kaluar, janë identifikuar masa të përgjithshme që duhet të përmbushen nga të gjitha vendet anëtare (të këtij Traktati) deri në korrik 2026. Në rastin e Shqipërisë, kërkesa konsiston në përafrimin e ligjit për sektorin e energjisë me Rregulloret e BE.”
Pavarësisht panoramës pozitive që transmeton deklarata e MIE, verifikimi i dokumentacionit zyrtar të sekretariatit të Komunitetit të Energjisë, konfirmon se vendi ynë ka marrë paralajmërimin e fundit për pezullim apo ngrirje të statusit si vend anëtar i këtij organizmi të iniciuar dhe financuar nga Bashkimi Evropian. Pasi ka dështuar prej dy vitesh për të paraqitur një plan kombëtar dhe koordinuar me vendet fqinje në rajon shpalljen e emergjencave të furnizimit me energji elektrike, sipas direktivave të BE-së, lajmet për masa ndëshkuese mund të bëhen realitet në korrikun e ardhshëm.
Vlen të theksohet se vendi ynë shpalli gjendjen e emergjencës prej 23 nëntor 2021, duke thjeshtuar procedurat e detyrueshme në blerjen dhe furnizimin e energjisë elektrike në tregjet ndërkombëtare. Kjo situatë emergjence u shty disa herë deri në 31 dhjetor 2023 edhe pse kriza energjitike botërore kishte frenuar pasojat e saj në bursat e shitjes së energjisë.
