Pretendimi: Anti-parazitari Fenbendazol shëron kancerin e gradës së katërt
Verdikti: Mungon konteksti
———————————————————-
Një video që po qarkullon në rrjete sociale, përfshi ato shqipfolëse, po përdoret si provë se anti-parazitari Fenbendazol mund të shërojë kancerin në fazën e tij më të avancuar.
Klipi i mësipërm është shkëputur nga një video më e gjatë e botuar në Youtube më 10 nëntor 2025 nga John Campbell, një infermier anglez në pension.
Në video, Campbell lexon nga një raport rasti të botuar në maj 2025, ku përshkruhet rasti i një gruaje 83 vjeçare të diagnostikuar me kancer gjiri të stadit 4, e cila ndërpreu kimioterapinë dhe radioterapinë.
“Më 22 nëntor 2021, ajo filloi të merrte vetë Fenbendazol çdo ditë në një dozë prej 222 mg. Në dhjetor 2021, ajo mori injeksione fulvestrant (një bllokues i receptorëve të estrogjenit) që synonin të pengonin rritjen e kancerit në një mënyrë të ngjashme me kufizimin e glukozës. Në janar 2022, ajo iu nënshtrua rrezatimit të shënjestruar për dy metastaza të dhimbshme të shtyllës kurrizore. Këto tumore u zhdukën shpejt, duke lehtësuar dhimbjen e saj brenda pak ditësh. […] Në qershor 2022, pacientja u konfirmua se nuk kishte shenja të sëmundjes aktive. […] Pacientja mbetet pa rikthim të kancerit dhe vazhdon të marrë FBZ çdo ditë gati 3 vjet pasi u shpall në remision,” përshkruan artikulli.
Fenbendazoli është një ilaç që përdoret për të trajtuar infeksionet parazitare te kafshët. Ai vepron duke prishur mënyrën se si parazitët menaxhojnë energjinë, gjë që çon në vdekjen e tyre. Është licencuar për përdorim te bagëtitë dhe kafshët shtëpiake.
Studimet laboratorike që përdorin qeliza njerëzore kanë treguar se fenbendazoli është në gjendje të vrasë qelizat kancerogjene në mënyra të ndryshme. Gjithashtu është treguar se zvogëlon si agresivitetin ashtu edhe numrin e tumoreve të zorrës së trashë në qelizat e minjve. Studime të tjera kanë treguar se Fenbendazoli në kombinim me vitamina të ndryshme mund të ketë efekte antikanceroze te minjtë me limfomë.
Megjithatë, hulumtimet mbi qelizat e ngurta tumorale të gjirit nga minjtë nuk treguan asnjë përfitim në përdorimin e Fenbendazolit vetëm ose në kombinim me trajtimin me rrezatim. Hulumtime të tjera kanë vënë në dukje se efektet antikanceroze janë të kufizuara pasi ilaçi nuk është shumë i tretshëm.
Deri më tani, studiuesit nuk e kanë përjashtuar plotësisht fenbendazolin si një trajtim të mundshëm, por asnjë studim i besueshëm nuk ka demonstruar ende efektivitetin e tij kundër kancerit tek pacientët njerëzorë.
“Rezultatet premtuese të marra nga qelizat kancerogjene janë vetëm fillimi”, tha për AFP në vitin 2023 Sheila Singh, drejtoreshë e Qendrës për Zbulimin e Kërkimeve mbi Kancerin në Universitetin McMaster. “Por pretendimi se mund të kurojë kancerin është thjesht jo-shkencor, pasi nuk ka të dhëna për të mbështetur këtë pretendim”, shtoi ajo.
Matías Norte, nga seksioni i kirurgjisë onkologjike të Hospital de Clínicas në Buenos Aires, tha për AFP se një ilaç “nuk mund të përgjithësohet në një, dy ose tre raste; ai duhet të ketë një mostër statistikore përfaqësuese”.
Sipas Andreia Melo, drejtuese e Divizionit të Kërkimeve Klinike dhe Zhvillimit Teknologjik në Institutin Kombëtar brazilian të Kancerit, nuk ka studime klinike të fazës 3 me substancën. Ky lloj kërkimi përfshin grupe të mëdha pacientësh dhe tregon efektivitetin e një ndërhyrjeje krahasuar me trajtimin standard për një gjendje të caktuar klinike.
Nevojitet një hulumtim në të cilin pjesëmarrësit caktohen rastësisht në grupe ku disa marrin ilaçin që po testohet dhe pjesa tjetër marrin trajtim standard. Grupet duhet të ndiqen për periudha të gjata, muaj ose vite. Këto quhen studime të rastësishme prospektive.
Institucionet kërkimore të kancerit, si Shoqata Amerikane e Kancerit, Instituti Kombëtar i Kancerit dhe Lidhja Kundër Kancerit, nuk e rekomandojnë përdorimin e Fenbendazol. Në mënyrë të ngjashme, as Administrata amerikane e Ushqimit dhe Barnave, as Agjencia Evropiane e Barnave nuk e kanë autorizuar tregtimin e fenbendazolit për këtë qëllim.
Meqenëse kanceri është një sëmundje që prek pothuajse çdo familje, pretendime për trajtime “alternative” janë të shumta në internet, duke shpërfillur standardet etike dhe, shpesh, shëndetin e pacientëve. Ndërsa rreziku kryesor është braktisja e trajtimeve të përshkruara mjekësore, vetë-administrimi i një substance mund të çojë në helmim fatal.
Në vitin 2020, një amerikan gëlltiti fosfat klorokine. Në gusht 2025, BBC raportoi vdekjen e Lee Redpath, një britaniku që kishte administruar fenbendazol pasi lexoi në internet se substanca kishte veti antikancerogjene. Helmime të ngjashme, megjithëse jo fatale, janë dokumentuar tashmë në literaturën shkencore. Fenbendazoli është shumë toksik për mëlçinë, dhe ishte pikërisht dështimi i mëlçisë që i kushtoi jetën Lee Redpath. Në 2019, të nxitur nga dezinformimi në internet, Ministria e Sigurisë së Ushqimit dhe Barnave e Koresë së Jugut lëshoi një paralajmërim për rreziqet e Fenbendazolit që mund të “shkaktojë dëme serioze në gjak, nerva dhe mëlçi”.
