Pretendimi: Japonia konfirmon mbi 600 mijë qytetarë të vrarë nga vaksinat mARN kundër COVID-19
Verdikti: E paprovuar
————————————————————–
Në rrjete sociale, përfshi ato shqipfolëse, po qarkullon lajmi se mbi 600 mijë njerëz në Japoni janë konfirmuar të vdekur nga vaksinat anti-Covid.
Si zakonisht, postimi nuk jep ndonjë provë, burim apo referencë për këtë pretendim.
Megjithatë, me një kërkim në rrjet Faktoje arriti të gjurmojë shifrën 600 mijë të vdekur nga vaksina, e cila me gjasa është marrë nga një prezantim i qershorit 2025 nga grupi aktivist japonez Qytetarët e Bashkuar për Ndalimin e Vaksinave me mARN.
Këto video ndanë të dhëna të marra nëpërmjet kërkesave për Lirinë e Informacionit të bëra nga grupi drejtuar bashkive të ndryshme në Japoni. Të dhënat janë gjithashtu të disponueshme publikisht. Të dhënat nuk janë botuar në një revistë të rishikuar nga kolegët.
Transmetimet në japonisht dhe anglisht u drejtuan nga gazetarja Masako Ganaha, anëtare e organizatës Qytetarët e Bashkuar për Ndalimin e Vaksinave me mARN, dhe të dhënat u prezantuan nga Yasufumi Murakami, profesor emeritus në Universitetin e Shkencave të Tokios. Murakami është gjithashtu anëtar i Aleancës Ndërkombëtare Mjekësore, më parë Aleanca e Kujdesit Kritik për COVID-19 në Linjën e Parë, një grup që përhapte dezinformata në lidhje me trajtimet dhe vaksinat kundër COVID-19.
Gjatë transmetimit, Murakami paraqiti disa grafikë. Njëri krahasonte shkallën e vdekshmërisë në një popullatë të vaksinuar pas vaksinimit me atë të popullatës së pavaksinuar. Ky grafik tregon një kulm të vdekshmërisë afërsisht 3-4 muaj pas dozës së fundit të vaksinës. Murakami pohoi se “Nëse vaksina nuk shkakton vdekje, atëherë një kulm i tillë nuk duhet të jetë i dukshëm”.
Ndërsa Figura 1 tregoi një kulm në shkallën e vdekshmërisë në grupin e vaksinuar, vetëm ky korrelacion nuk është i mjaftueshëm për të vendosur një lidhje shkakësore midis vaksinave dhe vdekjeve pas vaksinimit. Gjithashtu, vlen të përmendet se vetë baza e të dhënave japoneze paralajmëron se të dhënat nuk tregojnë shkakun e vdekjes ose nuk lejojnë të vendoset një lidhje midis vdekjes dhe vaksinës.
Qasja e përdorur në këto grafikë gjithashtu nuk lejon të përjashtohet efekti i faktorëve ngatërrues. Faktorët ngatërrues janë variabla që ndikojnë në rezultatet e një eksperimenti, por nuk janë variablat që studiohen në eksperiment. Një problem me faktorët ngatërrues është se ata mund të krijojnë përshtypjen e një lidhjeje midis dy variablave që në të vërtetë nuk ekziston. Prandaj, studimet duhet të marrin parasysh faktorët ngatërrues, përndryshe, rreziku i arritjes në përfundime të pasakta është i lartë.
Por kjo nuk u bë me të dhënat e paraqitura në grafikë. Për shembull, nuk u dha asnjë informacion në lidhje me demografinë e grupit të vaksinuar. Ky informacion është i rëndësishëm sepse njerëzit në moshë të madhe dhe që kanë probleme të caktuara shëndetësore kanë një shkallë më të lartë vdekshmërie, përfshirë nga COVID-19, krahasuar me njerëzit më të rinj.
Nuk është e qartë se nga kanë ardhur të dhënat për njerëzit e pavaksinuar në Figurën 1, por nëse grupi i pavaksinuar në përgjithësi ka tendencë të jetë më i ri dhe më i shëndetshëm krahasuar me grupin e vaksinuar, kjo mund të shpjegojë shkallën më të ulët të vdekshmërisë në grupin e pavaksinuar.
Në një postim në X/Twitter, Jeffrey Morris, një profesor i biostatistikës në Universitetin e Pensilvanisë, komentoi mbi analizën, duke deklaruar se “Pretendimi bazohet në keqinterpretim dhe dështim për të përshtatur për ngatërrimin e dukshëm të moshës”.
Si përfundim, mënyra se si u analizuan dhe interpretuan të dhënat është mashtruese dhe e pasaktë. Nuk ka asnjë tregues se analiza siguroi që grupet që krahasoheshin ishin të ngjashme me njëri-tjetrin ose që merrte parasysh faktorë të rëndësishëm ngatërrues si mosha dhe gjendjet shëndetësore të mëparshme.
Ndërkaq, një studim i gushtit 2022, i financuar pjesërisht nga Ministria e Shëndetësisë, Punës dhe Mirëqenies së Japonisë, tregoi se programi i vaksinimit i Japonisë çoi në “ulje të konsiderueshme” të rasteve të Covid (33%) dhe të vdekjeve (67%). Deri në momentin e shkrimit të këtij artikulli, qeveria japoneze dhe zyrtarët e shëndetësisë pohojnë se vaksinimi është forma më e mirë e mbrojtjes kundër infeksionit dhe sëmundjes së rëndë me Covid.
Një studim i pavarur i botuar në revistën britanike BMJ Public Health në prill 2025 analizoi të dhënat e vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet në Japoni midis viteve 2020 dhe 2023. Ai konfirmon vdekjet e tepërta në vitet 2021, 2022 dhe 2023, por nuk ia atribuon shkakun vaksinimit.
Autorët identifikojnë disa faktorë shpjegues: plakjen e shpejtë të popullsisë japoneze, efektet indirekte të kufizimeve shëndetësore, vonesat në aksesin në kujdesin shëndetësor dhe ndikimin e vonuar të vetë pandemisë.
