Pretendimi: Zvicra është shteti i parë që ndalon mamografinë
Verdikti: E pavërtetë
—————————————————–
Në muajin e ndërgjegjësimit për kancerin e gjirit, në rrjete sociale po qarkullon sërish pretendimi se Zvicra ka ndaluar mamografinë si metodë ekzaminimi sepse ajo shkakton dëme.
Mamografitë përdorin rreze X për të kontrolluar për kancer, veçanërisht tumoret shumë të vogla për t’u parë ose për t’u ndjerë. Ekzaminimi përfshin shtypjen e secilit gji midis dy pllakave, të cilat përhapin indin e gjirit në mënyrë që të mund të bëhen fotografi të qarta.
Pretendimi mund të bazohet në një raport të vitit 2014 nga Bordi Mjekësor Zviceran, tashmë i shfuqizuar, i cili vuri në pikëpyetje përfitimet e mamografive dhe rekomandoi ndërprerjen e përdorimit të tyre.
Ekspertët dhe organizatat mjekësore i kritikuan gjetjet, duke e quajtur raportin “të gabuar dhe mashtrues.”
Sipas Zyrës Federale Zvicerane të Shëndetit Publik, ky dokument u keqinterpretua. Pas publikimit të këtij raporti, Zyra lëshoi një njoftim për shtyp për të siguruar që Zvicra të mbetej në përputhje me udhëzimet e OBSH dhe të shumë vendeve të tjera mbi mamografinë, duke siguruar njëkohësisht se dëshironte të zhvillonte programe cilësore të ekzaminimit.
Faqet e internetit të Shoqatës Zvicerane të Zbulimit të Kancerit dhe Lidhjes Zvicerane të Kancerit deklarojnë se tetë nga dhjetë gra janë të paktën 50 vjeç kur diagnostikohen me kancer të gjirit. Ky lloj kanceri është gjithashtu më i zakonshmi dhe vdekjeprurës tek gratë, me afërsisht 6,600 raste të reja të zbuluara çdo vit në Zvicër. Zbulimi i hershëm i kancerit të gjirit rrit shanset e shërimit.
Zvicra, deri në momentin e shkrimit të këtij artikulli, ofron shërbime sistemike të mamografisë në shumicën e kantoneve në të gjithë vendin, siç tregohet nga një hartë në faqen e internetit të Shoqatës Zvicerane të Zbulimit të Kancerit. Kantonet që nuk ofrojnë shërbime sistemike të mamografisë ose i përmbahen një programi “me referim” ose planifikojnë të prezantojnë programe sistemike të zbulimit në të ardhmen. Një përditësim njofton se faqja e internetit është modifikuar për herë të fundit në fillim të shtatorit 2025.
Zyra Federale Zvicerane e Shëndetit Publik tha për AAP FactCheck se pretendimi i mësipërm është i gabuar.
“Mamografia nuk është aspak e ndaluar në Zvicër. Ajo mbulohet nga sigurimi shëndetësor dhe rekomandohet për gratë e moshës 40-59 vjeç çdo vit dhe nga mosha 60-75 vjeç çdo dy vjet,” tha një zëdhënës.
Një zëdhënës i Spitalit Universitar të Zyrihut konfirmoi gjithashtu se ato ishin të disponueshme në Zvicër.
Rrezet X të përdorura gjatë një mamografie përdoren për të marrë imazhe të detajuara të pjesës së brendshme të gjirit. Megjithatë, kjo sasi rrezatimi është e ulët. Në të vërtetë, doza e rrezatimit (e llogaritur në milisievert, mSv) është 0.4 mSv, sipas Agjencisë Federale Belge për Kontrollin Bërthamor (FANC). Për krahasim, popullsia belge është e ekspozuar ndaj një mesatareje prej 2.4 mSv/vit nga burimet natyrore të rrezatimit jonizues. Rreziku i zhvillimit të kancerit nga ky rrezatim është real, por mbetet shumë i ulët, me një probabilitet prej një rasti për 50,000 ekzaminime të kryera.
Mamografia ka efekte negative, të tilla si shqetësimi gjatë ekzaminimit, mbidiagnoza dhe madje edhe kanceret e pazbuluara. Megjithatë, shumë ekspertë bien dakord se përfitimet e mamografisë i tejkalojnë shumë disavantazhet.
Së fundmi, shifra prej 60% e “pozitive të rreme” e cituar në postimin e mësipërm duket se vjen nga një studim i vitit 2011 i botuar në revistën Annals of Internal Medicine. Studiuesit analizuan mamografitë e kryera çdo vit gjatë një periudhe dhjetëvjeçare. Rezultatet e tyre tregojnë se për gratë që fillojnë këtë ekzaminim në moshën 40 vjeç, probabiliteti për të marrë të paktën një rezultat pozitiv të rremë pas dhjetë vitesh është 61.3%. Kjo nuk do të thotë, pra, se 60% e rezultateve të mamografisë janë “pozitive të rreme.”
