Pretendimi: Zvicra është vendi i parë në botë që ndalon ekzaminimet mamografike
Verdikti: E pavërtetë
—————————————————
Një postim që po qarkullon në rrjetet sociale shqipfolëse pretendon, ndër të tjera, se “Zvicra është vendi i parë në botë që ndalon ekzaminimet mamografike.”
Postimi duket se është një përkthim në shqip i një postimi anglisht të 3 nëntorit 2025 në Tëitter/X.
Ai pretendon se “50-60% e rezultateve “pozitive” janë të gabuara.” Shifra në fakt pasqyron shanset për të marrë një rezultat pozitiv të rremë përgjatë 10 viteve të testimit vjetor.
Një studim i marsit 2022 nga Universiteti i Kalifornisë-Davis citon shifra të ngjashme kur analizon rezultatet pozitive të kontrollit që çuan në më shumë punë diagnostikuese, por pa diagnozë përfundimtare të kancerit të gjirit.
Anna Wilkinson, një mjeke e përgjithshme-onkologe në Qendrën e Kancerit të Spitalit të Ottawa, tha për AFP se terminologjia po ndryshon nga të quajturit raste të tilla “pozitive të rreme” në “rikthim imazherie.”
“U bë mamografia, nuk ka informacion të mjaftueshëm mbi mamografinë dhe një gruaje i kërkohet të kthehet për disa imazhe të mëtejshme”, tha Wilkinson. “Ne nuk po u themi këtyre grave se kanë kancer.”
Ajo tha se paciente të tilla mund të përsërisin një mamografi ose të bëjnë një ultratingull përpara se të kalojnë në një rekomandim biopsie për të përcaktuar një diagnozë kanceri.
Sipas British Columbia Cancer, rreth 9% e njerëzve do të kërkojnë testime shtesë diagnostikuese pas mamografisë së tyre. Megjithatë, 95% e pacientëve që rikthehen nuk marrin një diagnozë kanceri të gjirit.
Postimi paralajmëron gjithashtu kundër kompresimit të gjirit dhe pretendon se “indet shumë të ndjeshme të gjirit bombardohen nga rrezet radioaktive!!”
Paula Gordon, një profesoreshë radiologjie në Universitetin e British Columbia tha për AFP në nëntor 2023 se ndërsa kompresimi gjatë një mamografie mund të jetë i pakëndshëm, është i shpejtë.
“Kompresimi është i nevojshëm gjatë një mamografie për të zgjeruar indin dhe për të zbuluar kanceret, por edhe për të rafinuar gjirin për të kërkuar më pak rrezatim”, tha ajo.
Një studim suedez i vitit 2013 që vlerësonte nëse kompresimi mund të nxirrte qelizat tumorale në qarkullim nuk gjeti prova për një fenomen të tillë dhe arriti në përfundimin se mamografitë nuk janë të rrezikshme.
Trupi mund të riparojë qelizat që mund të dëmtohen nga doza e rrezatimit e marrë gjatë një mamografie. “Përfitimi i diagnozës dhe trajtimit të hershëm për kancerin e gjirit tejkalon shumë rrezikun e sasisë së vogël të rrezatimit të marrë gjatë një mamografie”, thotë agjencia shëndetësore kanadeze në faqen e saj zyrtare.
Pretendimi se Zvicra ka ndaluar mamografinë është i rremë.
Pretendimi mund të bazohet në një raport të vitit 2014 nga Bordi Mjekësor Zviceran, tashmë i shfuqizuar, i cili vuri në pikëpyetje përfitimet e mamografive dhe rekomandoi ndërprerjen e përdorimit të tyre.
Ekspertët dhe organizatat mjekësore i kritikuan gjetjet, duke e quajtur raportin “të gabuar dhe mashtrues.”
Sipas Zyrës Federale Zvicerane të Shëndetit Publik, ky dokument u keqinterpretua. Pas publikimit të këtij raporti, Zyra lëshoi një njoftim për shtyp për të siguruar që Zvicra të mbetej në përputhje me udhëzimet e OBSH dhe të shumë vendeve të tjera mbi mamografinë, duke siguruar njëkohësisht se dëshironte të zhvillonte programe cilësore të ekzaminimit.
Faqet e internetit të Shoqatës Zvicerane të Zbulimit të Kancerit dhe Lidhjes Zvicerane të Kancerit deklarojnë se tetë nga dhjetë gra janë të paktën 50 vjeç kur diagnostikohen me kancer të gjirit. Ky lloj kanceri është gjithashtu më i zakonshmi dhe vdekjeprurës tek gratë, me afërsisht 6,600 raste të reja të zbuluara çdo vit në Zvicër. Zbulimi i hershëm i kancerit të gjirit rrit shanset e shërimit.
Zvicra, deri në momentin e shkrimit të këtij artikulli, ofron shërbime sistemike të mamografisë në shumicën e kantoneve në të gjithë vendin, siç tregohet nga një hartë në faqen e internetit të Shoqatës Zvicerane të Zbulimit të Kancerit. Kantonet që nuk ofrojnë shërbime sistemike të mamografisë ose i përmbahen një programi “me referim” ose planifikojnë të prezantojnë programe sistemike të zbulimit në të ardhmen. Një përditësim njofton se faqja e internetit është modifikuar për herë të fundit në fillim të shtatorit 2025.
Zyra Federale Zvicerane e Shëndetit Publik tha për AAP FactCheck se pretendimi i mësipërm është i gabuar.
“Mamografia nuk është aspak e ndaluar në Zvicër. Ajo mbulohet nga sigurimi shëndetësor dhe rekomandohet për gratë e moshës 40-59 vjeç çdo vit dhe nga mosha 60-75 vjeç çdo dy vjet,” tha një zëdhënës.
Një zëdhënës i Spitalit Universitar të Zyrihut konfirmoi gjithashtu se ato ishin të disponueshme në Zvicër.
Rrezet X të përdorura gjatë një mamografie përdoren për të marrë imazhe të detajuara të pjesës së brendshme të gjirit. Megjithatë, kjo sasi rrezatimi është e ulët. Në të vërtetë, doza e rrezatimit (e llogaritur në milisievert, mSv) është 0.4 mSv, sipas Agjencisë Federale Belge për Kontrollin Bërthamor (FANC). Për krahasim, popullsia belge është e ekspozuar ndaj një mesatareje prej 2.4 mSv/vit nga burimet natyrore të rrezatimit jonizues. Rreziku i zhvillimit të kancerit nga ky rrezatim është real, por mbetet shumë i ulët, me një probabilitet prej një rasti për 50,000 ekzaminime të kryera.
